Berlijn heeft vele herdenkingsplekken die herinneren aan de verdeelde naoorlogse stad en de wrede onderdrukking in de DDR-tijd. Ik bezocht onderstaande gedenkplaatsen.
 |
| Gedenkplaats Berlijnse muur |
Nadat de muur was gevallen wilde iedereen dat hij ook uit het straatbeeld moest verdwijnen. Gelukkig is dat niet gebeurd en blijft de herinnering aan de DDR-tijd levend. Zo vind je nog muurresten langs de Spree bij de East Side Gallery, in het Mauerpark en aan de Bernauerstraat. De gedenkplaats aan de Bernauerstraat loopt langs de grens van oost en west. Al wandelend wordt het verhaal van de muur verteld aan de hand van beeld en geluid.
 |
| Vluchtende Oost-Duitse soldaat |
De bekendste en tevens één van de eerste ontsnappingen is die van de Oost-Duitse soldaat Conrad Schumann, die over het prikkeldraad sprong en zo West-Berlijn in vluchtte. De beveiliging werd met de jaren echter beter waardoor ontsnappen steeds moelijker werd.
 |
| 'Todesstreifen' - Berlijn |
De Muur was geen simpele afscheiding van beton en prikkeldraad. Er was ook een strook 'niemandsland' tussen de grensmuren van west en oost die 'Todesstreifen' werd genoemd. Dit gebied werd streng bewaakt door wachters die vanuit hun wachttorens de taak hadden om te voorkomen dat Oost-Duitsers naar het westen konden ontsnappen.
 |
| Tränen Palast - Berlijn |
Complete families werden door de bouw van de muur gescheiden. Er waren een paar grensovergangen waar het mogelijk was om naar het andere deel van de stad te reizen en familie of vrienden te bezoeken. Eén ervan was het douanegebouw Bahnhof Friedrichstraße. Bij het afscheid op dit station vloeiden de tranen. Je wist immers niet wanneer je elkaar weer zou zien. Het gebouw werd daarom ook wel het Tränen Palast genoemd,
 |
| Tränen Palast - Berlijn |
Tegenwoordig vind je in het Tränen Palast persoonlijke verhalen over o.a. de scheiding van oost en west en ontsnappingen in een permanente expositie over de geschiedenis van deze tragische plek.
 |
| Tentoonstellingsruimte Nordbahnhof - Berlijn |
De tweedeling van Berlijn door de muur had ook impact op het openbaar vervoer in Berlijn. Een aantal trein- en metrolijnen liep nl. door Oost Berlijn. Er werd echter niet gestopt op de oost duitse stations, wel reed de west duitse metro stapvoets langs de stations. De passagiers zagen verlaten stations die zwaar bewaakt werden met prikkeldraad, muren, alarmen en bewapende oost duitse politie. De stations kregen al snel de naam 'Spookstations'. Deze stations stonden niet op de oost duitse kaarten, maar uiteraarsd wel op de west duitse.
 |
| Tentoonstellingsruimte Nordbahnhof - Berlijn |
Bij station Nordbahnhof, dat jarenlang een spookstation was, bevindt zich een tentoonstelling bestaande uit foto's met informatie uit de tijd van de Muur.
Bijzonder aan Nordbahnhof was dat de muur dwars door dit station liep.
Vlakbij de Brandeburger Tor in het centrum van Berlijn vind je het gedenkteken voor de vermoorde Joden van Europa. Het is een gedenkplaats ter nagedachtenis aan de miljoenen joodse slachtoffers van de Holocaust. Het monument bestaat uit een veld van stèles.
 |
| Holocaust monument - Berlijn |
De gedenkplaats Hohenschönhausen was in de DDR-tijd een gevangenis waar politieke gevangenen onder erbarmelijke omstandigheden werden opgesloten zonder proces. Ze werden onderworpen aan psychologische verhoortechnieken. Lees
hier het uitgebreide verhaal over Hohenschönhausen.
